Rattenbestrijding

De inwoners worden verzocht aanwezigheid van ratten te melden aan het gemeentebestuur. Een efficiënte bestrijding van de muskusrat, de bruine rat en de zwarte rat is noodzakelijk.

Sedert 2001 gebeurt de bestrijding van muskusratten in de gemeente Wortegem-Petegem door de vzw Rattenbestrijding Oost-Vlaanderen (RATO vzw). Regelmatig kan men een groene dienstwagen met het logo van de vzw zien rijden doorheen de gemeente. De bestuurders van deze wagen zijn professionele bestrijders die het hele jaar door de bestrijding uitvoeren. Zij controleren en speuren de waterlopen af op aanwezigheid van muskusratten en bestrijden die bij aanwezigheid zodanig dat zoveel mogelijk schade kan voorkomen worden. De bestrijders werken ook gemeentegrensoverschrijdend, want ratten kennen geen grenzen (ook bestrijding door RATO vzw in Oudenaarde, Kruishoutem, Nazareth).

Indien je de aanwezigheid van ratten vaststelt of je krijgt de rattenpopulatie met lokazen niet onder controle, kan je dit steeds melden aan het gemeentebestuur via het nummer 056 68 81 14 of via mail. De provinciale rattenbestrijdingdsdienst RATO vzw wordt hierover dan ingelicht.

De muskusrat

Kenmerken:

• De muskusrat heeft een groot gedrongen lichaam en een stompe kop.
• De staart is lang, zijdelings afgeplat en geschubd.
• Muskusratten hebben een donkerbruine pels.
• Muskusratten leven over het algemeen in proper water (waterlopen, vijvers) en mijden mensen.

Schade:

• Vraatsporen aan land- en tuinbouwgewassen waaronder maïs, bieten en tarwestengels.
• Vraatschade aan rietstengels, lisdodde en andere.
• Ondergraven van dijken en grachten met verzakkingen en overstromingen tot gevolg.

Bestrijding:
De bestrijding spitst zich toe op het nagaan op de aanwezigheid van muskusratten langs de waterlopen. De gemeente wordt gebiedsdekkend onderzocht naar sporen (knaagschade, wissels, uitwerpselen, ...) van muskusratten. Bij elk spoor wordt gespeurd naar de plaats waar de muskusrat verblijft en wordt de muskusrat gevangen met klemmen of fuiken. Afhankelijk van het seizoen zal een haardplaats 2 tot 4 maal bezoch worden om de laatste rat te vangen. Daarnaast worden op strategische plaatsen fuiken en klemvlotten gelegd om migrerende ratten op te vangen. Muskusrattenbestrijding is een erg arbeidsintensieve opdracht en vraagt een intense waakzaamheid van de rattenvanger. Een constante intensieve waakzaamheid en bestrijding is noodzakelijk langs alle waterlopen.

De bruine rat

Kenmerken:

• De staart is stomp en is korter dan het lichaam en de kop samen.
• De bruine rat heeft een stompe snuit en kleine ogen en oren.
• De vacht is hard en bruingrijs.
• Bruine ratten leven vooral in de buurt van mensen in grachten, afvalwaters, kelders, stallen en andere vochtige donkere plaatsen.
• Jaarlijks kunnen bruine ratten tot zeven worpen van ongeveer acht jongen per worp hebben.
• De bruine rat is reeds op een leeftijd van twee tot drie maand volwassen.

Schade:

• Vraat- en knaagsporen aan houtwerk, elektrische leidingen, PVC-buizen, voedingsproducten, veevoeders, ...
• Uitwerpselen, die langs de belangrijkste plaatsen waar ratten komen verspreid liggen.
• Graafwerken langs gebouwen, onder funderingen of vloeren, taluds en oevers.

Bestrijding:
Wanneer een aanwezigheid van de bruine rat vastgesteld wordt, moet er curatief bestreden worden met mechanische of chemische middelen. Er zijn allerhande vallen en klemmen op de markt voor de bestrijding van de bruine rat. De bestrijding met dit materiaal is echter zeer arbeidsintenstief en onvoldoende efficiënt. In de praktijd wordt er vooral met chemische bestrijdingdsmiddelen gewerkt. Deze bestrijdingsmiddelen of rhodenticiden zijn te verkrijgen bij de kleinhandel en werken op basis van lokaas, bijvoorbeeld graankorrels, paraffineblokjes en andere.

In gebouwen kunnen de giftige lokazen best geplaatst worden in de gangen en op sporen van ratten. Giftige lokazen in een open plaats leggen heeft geen zin. Ratten gaan nooit vrijwillig open plaatsen oversteken, ze blijven steeds langs wanden en muren. Losse lokazen dienen steeds in een rattenbak (analoog voor muizen) geplaatst te worden, zodat andere dieren of kinderen er niet bij kunnen. Een rattenbak dient afgesloten te worden met een deksel en een slot.

Elke bestrijdingsactie moet systematisch en op het gehele terrein tegelijk uitgevoerd worden. Dit om te vermijden dat de ratten van niet behandelde naar behandelde plaatsen zouden migreren. De beste bestrijdingsmethode is (zoals bij alle ongedierte) een actieve preventie. Dit houdt in dat we de voor de ratten gunstige schuilplaatsen (vochtig, donker, tochtvrij) dienen te vermijden of op te ruimen en de toegangen tot gebouwen en rioleringen moeten afsluiten:

• een houtopslag dient op een betonvloer en op paletten gestapeld te worden, de betonvloer houdt de omgeving droger en belet het graven van gangen en de paletten zorgen voor licht en tocht onder de stapelplaats;
• afvalhopen dienen verwijderd, zowel binnen als buiten de gebouwen, de gebouwen (woning, stallen, bergplaatsen, ...) en de terreinen en waterlopen in de omgeving dienen ordelijk en proper gehouden te worden;
• de vloeren moeten degelijk en voldoende dik en sterk uitgevoerd zijn;
• deuren en ramen goed sluiten;
• controleputjes, afvoerputjes of andere toegangen tot de riolering of de afwatering dienen voorzien te zijn van een stevig, goed sluitend deksel;
• ratten kunnen klimmen langs ruwe wanden en leidingen, door op bijvoorbeeld 1 meter hoogte een strook met een gladde afwerklaag van ca. 25 cm te voorzien of buizen
• en leidingen van een stevige metalen kraag te voorzien, kan het klimmen verhinderd worden;
• geen keukenafval door de gootsteen, wc, ... spoelen;
• vuilnisbakken meoten steeds goed afgesloten worden, openstaande vuilnisbakken zijn een ideale voederplaats voor ratten, ook vuilnis in plastiekzakken trekt ratten aan;
• geen gekookte of gebakken keukenafval op de composthoop gooien;
• openingen naar de spouw dienen dichtgemetst of afgesloten te worden; dit kan met gaasdraad of roosters gebeuren, zodat ventilatie van de spouw nog mogelijk is;
• voedingswaren moeten zo koel en droog mogelijk bewaard worden;
• in opslagplaatsen dienen de goederen best niet tegen de wanden maar op ca. 10 cm ervan en op paletten geplaatst te worden, zodat steeds rondom licht en lucht kunnen komen;
• verpakkingen steeds goed sluiten;
• fabrieken geraken vaak besmet via de ruwe grondstoffen, verdachte partijen dienen onderzocht en behandeld te worden van zodra ze op het bedrijfsterrein komen.

De zwarte rat

Kenmerken:

• De zwarte rat is slank en kleiner dan de bruine rat en meet 15 à 22 cm.
• De staart is dun, rond en 18 à 25 cm lang, hij is langer dan het lichaam plus de kop (in tegenstelling tot de bruine rat).
• De snuit is puntig en de ogen groot en naar voor staand, de oren zijn groot en bijna naakt.
• De vacht is zacht en grijs tot zwart van kleur.
• De uitwerpselen van de zwarte rat zijn spilvormig en gepunt langs één zijde: de uitwerpselen liggen overal verspreid.

Bestrijding:
De zwarte rat verblijft veel in gebouwen en bevindt zich meestal onder het dak, op de verdiepingen en in de tussenverdiepingen, bijvoorbeeld in isolatiemateriaal. Ook stallen en voorraadschuren zijn geprefereerde verblijfplaatsen. Het dier is veel minder afhankelijk van water dan de bruine rat. De zwarte rat is zeer schuw en is nagenoeg enkel 's nachts actief. Om succesvol te bestrijden legt men best lokazen in de buurt van de verblijfplaatsen van de dieren. het is goed mogelijk dat deze de eerste dagen onaangeroerd blijven omwillen van de achterdocht van deze dieren. Eventueel overschakelen naar ander lokaas, bijvoorbeeld van volle granen naar gemalen granen, kan een oplossing bieden bij slechte opname.